Column Kim – Mindfoolness
De nieuwe column van Kim Friesen, waarin ze zich afvraagt of “mindfulness” nuttig is voor iemand met ME…
Ik ben een ademende berg. Diep geworteld in de aarde. Krachtig, stabiel, majestueus. Ik word bezocht door hevige stormen, windstoten. Koude, regen, licht en duisternis komen en gaan. Maar de berg blijf onaangetast. Mijn gedachten drijven op wolken voorbij. Ik observeer, ben gewaar, laat toe (ahum) en accepteer (yeah right). Ik zit en ik adem. Ik ben een ademende berg…
Mindfulness (letterlijk vertaald als “opmerkzaamheid”) is een vorm van meditatie waarin men zich op een niet-reactieve manier bewust wordt van fysieke en geestelijke sensaties en situaties van moment tot moment. Deze combinatie van Boeddhistische principes en Westerse kennis uit de reguliere wetenschappelijke psychologie kenmerkt zich door acceptatie/aanvaarding van onvermijdelijke negatieve (check!) en positieve ervaringen die zich aandienen in het dagelijks leven. Grondlegger is de Amerikaan Dr. Jon Kabat-Zinn (bijna zen ;-)). Hij ontwikkelde aan de universiteit van Massachusetts de methode van de zogenoemde “stressvermindering door aandacht” (in het Engels: Mindfulness Based Stress Reduction, MBSR), een 8-weekse training oorspronkelijk bedoeld voor patiënten met chronische pijnklachten (dubbelcheck!). Inmiddels is de training te volgen voor iedereen die om wat voor reden dan ook de kwaliteit van zijn leven wil vergroten en bewuster in het leven wil staan.
De term “mindfulness” klonk mij altijd wel chill in de oren. Niet te zweverig, lekker relaxed en nog “evidence based” ook. Miss Cynisme gaat de uitdaging aan. Acht weken lang onderwerp ik mij vol overgave aan de acht pijlers der mindfulness: niet oordelen, geduld, eindeloos opnieuw beginnen, vertrouwen, niet streven, acceptatie, loslaten en compassie/mildheid/zachtheid. Voor ik het weet zit ik een kwartier naar een rozijn te staren, stuur ik liefdevolle aandacht naar mijn middelste linkerteen en probeer ik te voelen wat er gaande is onder mijn rechterknieschijf. Vrij weinig concludeer ik. Ik ben een ademende berg, een uitgestrekt meer èn de alles omarmende hemel en ondertussen fluistert een gezapige mannenstem met een uiterst irritant Limburgs accent op de CD dat alles in mijn lijf oké is. Mijn brein zet zich schrap en komt rigoureus in opstand. “Wat weet jij daar nou van?! Het is helemaal niet oké! Het is verre van oké!!” Oja, niet oordelen Kim. Wees mild, vriendelijk…
Grrrr…
Veel mensen kiezen voor mindfulness omdat ze een druk bestaan hebben: werk, gezin, kinderen, hobby’s, sociaal leven, sporten, uitgaan. Zij zitten in een trein die alsmaar doorraast. In een rap tempo. De Thalys. Zij snakken naar een tussenstop. In Brussel bijvoorbeeld. Waar ze eens aandachtig om zich heen kunnen kijken. Een moment van rust, bezinning. Mijn (fysieke) trein staat stil. Een NS stoptrein met een technisch mankement, kapotte bovenleiding, er liggen bladeren op de rails of de wissels zijn bevroren. En daar waar hij stilstaat, is het allesbehalve gezellig. Zeg tussen Reuver en Swalmen, of all places. Ik zou willen dat mijn trein weer eens voortging. Dat er wat gebeurde. Ik wil niet stilstaan en toelaten wat “is”, ik wil vooruit naar wat zou kunnen zijn. MIJN “nu” is mijn grootste vijand. Want ook al bevinden mijn pijn en vermoeidheid zich absoluut in het verleden en vast en zeker ook in de toekomst, het is toch vooral de pijn in het “nu” die de meeste pijn doet.
Acht weken lang poogde ik te “zijn” met wat “was”. Ik ging regelmatig de mist in, werd boos op mijn lichaam, dwaalde af met mijn gedachten of werd op brute wijze uit mijn mindfulle staat gevuvuzelaad. Acht weken lang zocht ik naar een manier om te zijn met datgene wat zich aandiende in het moment. Op schappelijke dagen bleek dat prima vertoeven, gaf het een overweldigende rust in mijn lijf. Zelfs mijn mentale trein, die toch minimaal de kenmerken vertoont van de Thalys, TGV, HSL bij elkaar en bovendien regelmatig ontspoort, minderde vaart. Maar al snel realiseerde ik me dat “zijn” in het “nu” alleen mogelijk is zolang het “nu” niet te pijnlijk is. Zolang het niet mijn ziekte betreft. Mijn ME. Mijn pijn. Mijn zijn.
Ik ben een ademende berg. Krachtig, stabiel, majestueus. Geen Mount Everest, geen Mont Blanc. Ik ben de Sint-Pietersberg in Zuid-Limburg. Vooruit, de Vaalserberg. Ik heb geprobeerd om het hier en nu “oké” te vinden. Om te zijn met mijn pijn. Maar het was niet oké. En het is niet oké. En dus snak ik nog maar al te vaak naar het moment voorbij het “nu”. En droom ik liever over een onbekende toekomst dan dat ik voel wat het heden me te bieden heeft.
Ik hoop dat je van metaforen houdt…
Hoe mindful ben jij? Test je zelf op:
http://www.psychologiemagazine.nl/web/Tests/Tests-Gezondheid/Test-Mindfulness.htm <br