home > Over ME/CVS > Wat is ME/CVS? > Wat is pacing?

Wat is pacing?

Pacing is een zelfhulpstrategie waarbij je activiteiten doseert en afstemt op je energieniveau. Doel is om binnen je fysieke en mentale grenzen te blijven, om zo verergering van je klachten te voorkomen. Het houdt in dat je activiteiten opdeelt in kleinere taken, pauzes neemt en rustperiodes inplant tussen inspanningen.

Bij pacing probeer je binnen de beperkingen van ME/CVS actief te blijven, zonder over je grenzen te gaan. Over je grenzen gaan leidt namelijk vaak tot post-exertionele malaise (PEM) of een ‘crash’. Zo’n verergering van klachten kan dagen, weken of zelfs maanden aanhouden. Pacing is dus geen genezende behandeling, maar een manier om je energie zorgvuldig te verdelen en je kwaliteit van leven te verbeteren.

Pacing kun je toepassen op alle activiteiten: fysiek, emotioneel, cognitief en orthostatisch. Ook je omgeving of zintuiglijke prikkels kunnen je energie uitputten.

Waarom is pacing belangrijk bij ME/CVS?

Pacing inzetten bij post-acute infectieuze syndromen (PAIS) zoals ME/CVS en long covid heeft verschillende voordelen:

  • Het voorkomt PEM. Pacing helpt om post-exertionele malaise te verminderen. PEM is een verergering van klachten na mentale of fysieke inspanning, die kan leiden tot een terugval. 
  • Het geeft stabiliteit. Het helpt om stabiliteit te vinden in je energieniveau en klachten te controleren. Dat is belangrijk want als je te veel van jezelf vraagt en daardoor steeds instort, kan dat je ziekteverloop erger maken.
  • Het verhoogt de kwaliteit van leven. Door je energie beter te beheren, kun je een (in verhouding) actiever leven leiden binnen de beperkingen van een ziekte zoals ME/CVS.

Hoe werkt pacing?

Bij pacing pas je jouw dagelijkse activiteiten aan je energieniveau aan, zodat je binnen je grenzen blijft. Pacing betekent dat je je lichaam de rust geeft die het nodig heeft na inspanning, of die inspanning nu fysiek of mentaal is. In de praktijk kan dit moeilijk zijn, omdat je grenzen soms zo laag zijn dat je er bij de minste inspanning al overheen gaat. Toch kunnen deze punten helpen:

  • Bepaal bewust je grenzen. Luister goed naar je lichaam en leer je persoonlijke energiegrenzen kennen, omdat deze voor iedereen anders zijn en zelfs per dag kunnen variëren. 
  • Doseer activiteiten. Deel je activiteiten op in kleinere stappen en neem tussendoor pauzes om te herstellen. 
  • Bouw rust in. Zorg voor voldoende en geplande rustmomenten gedurende de dag. 
  • Pas je activiteiten aan. Soms moet je je activiteiten beperken en minder gaan doen, en soms kun je juist voorzichtig iets opbouwen. Altijd met de focus op balans.

Pacen met je smartwatch

Een smartwatch, zoals een Garmin, kan je helpen om je energie beter te verdelen. Het apparaat meet onder andere je hartslag, stressniveau, slaap en body battery. Door die gegevens te volgen zie je sneller of je lichaam overbelast raakt, ook als je je op dat moment nog goed voelt. Wil je weten hoe dat werkt en hoe je die gegevens kunt lezen? Laure Wiggers maakte een handleiding voor pacing met je smartwatch door en voor lotgenoten.

Hulp bij pacing

Pacing kan je helpen om symptomen beter onder controle te houden en je energie beter te beheren, zodat je PEM vermindert of zelfs voorkomt. Een ergotherapeut kan je helpen om pacing toe te passen. Je kunt ook de folder van World Physiotherapy bekijken die is gemaakt voor het gebruik van pacing bij fysiotherapie. Pacing kan PEM niet altijd voorkomen en is dus niet dé oplossing, maar het kan wel helpend zijn.

Voor jezelf en anderen zichtbaar maken wat jouw dagelijkse energie is, is niet eenvoudig. Er zijn verschillende hulpmiddelen om het verdelen van je energie uit te beelden. De bekendste die vaak gebruikt wordt bij chronische ziekten is de lepeltheorie. Wil je weten wat dat is? Lees het originele verhaal van Christine Miserandino (Engels) of bekijk deze praktische toepassing.

Handige links