Tijd voor intimiteit: de kunst van het liefhebben met een chronische ziekte

Tekst: Myrthe Hetzel

Intimiteit, wat is dat? Gaat het om vertrouwen en verbondenheid zoals ik laatst in de Libelle las? Of vind ik het antwoord in de folder van de Rutgers Stichting die het onderwerp heel concreet oppakt? Met andere woorden: liefhebben met een chronische ziekte, hoe werkt dat?

Ongemakkelijk, zo voelen we ons vaak als het gaat over intieme onderwerpen. Daarom is het zo mooi dat we er in ons magazine MEdium uitgebreid in duiken. Uit onderzoek van Nivel blijkt namelijk dat 21 procent van alle chronisch zieken seksuele problemen heeft. Dat is ruim vijf keer zo vaak als de gemiddelde Nederlander (vier procent). Tijd dus om het eens over intimiteit te hebben.

Direct naar: 5 tips voor meer intimiteit

Tot mijn 34ste was ik alleen. Vijf jaar eerder kreeg ik de diagnose ME/CVS, niet zo handig voor je positie op de datingmarkt. Bij intimiteit stond ik noodgedwongen niet te veel stil. Toen ontmoette ik een geweldige man, en kwam ik erachter dat het ook voor mij mogelijk was: liefhebben met ME/CVS. Is dat dan problematisch? Niet per se.

Trots op jou

Bij intimiteit denk je misschien al snel aan seks. Toch is het veel breder dan dat. Het gaat om nabijheid, vertrouwen, verbondenheid en het met elkaar delen van gevoelens. Goed met elkaar communiceren dus, maar ook simpele daden. Zoals die keer dat ik een post-it op mijn computerscherm vond met ‘trots op jou’.

Momenten waarop je voelt dat je geliefde bij je betrokken is. Dat je wordt gezien, gesteund en gewaardeerd. Gewoon even een complimentje, zomaar een knuffel of een kus, vol aandacht reageren als je partner iets zegt. Door die dingen groeit het gevoel van verbondenheid.

Ook simpele daden, zoals die keer dat ik een post-it op mijn computerscherm vond met ‘trots op jou’.

Creativiteit

Mijn partner wist vanaf ons eerste serieuze gesprek dat ik ME/CVS heb, dat leek me wel zo eerlijk. Daardoor vind je vanaf het begin samen een weg die ‘normaal’ voelt. Anderen hebben een relatie en worden later chronisch ziek. Dan verschuift het normale en moet je opnieuw je weg vinden in hoe jullie intimiteit beleven.

Je gaat samen op zoek naar een andere invulling van de intieme relatie. Gebruik je creativiteit, probeer nieuwe dingen uit. De intense ervaring van ziek-zijn en het verliezen van de ‘gewone’ seksuele relatie kan je verbinding met elkaar juist verdiepen.

Getekende afbeelding van een man en een vrouw die op de bank dicht tegen elkaar aan zitten. Op de grond ligt een kat.

Verlies

Uitdagingen zijn er ook. Dingen die konden voordat je ziek(er) werd, kunnen soms niet meer. Herkennen en erkennen dat je iets bent kwijtgeraakt is belangrijk. Het is heel normaal als je rouwt of boos bent.

Maar als je je moeilijk kunt aanpassen aan veranderingen en die ziet als een achteruitgang, kan dat invloed hebben op je relatie. Een veel voorkomende reactie is om seks te vermijden. Dat is jammer, want het hoeft niet precies zo te zijn als voorheen. Ook met beperkingen kun je van elkaar genieten.

Veranderingen

Symptomen van je ziekte zoals pijn, stijfheid of vermoeidheid kunnen flink in de weg zitten. Dat heeft wel degelijk invloed op je zin in seks. Stress en pijn verminderen je gevoeligheid voor prikkels, waardoor opgewonden raken moeilijker is.

Verder kan het zijn dat je relatie ongelijkwaardig wordt, omdat je in bepaalde opzichten afhankelijk bent van je gezonde partner. Daardoor kun je je minder aantrekkelijk voelen. Of misschien ben je minder zeker over je lichaam door een veranderd lichaamsbeeld. Door medicijngebruik kan je lichaamsgewicht bijvoorbeeld toenemen. In zulke situaties moet je opnieuw vertrouwd raken met je lichaam, en dat kost tijd.

Koesteren

Het belangrijkste is om met elkaar te blijven praten. Praten is een voorwaarde om het elkaar naar de zin te kunnen maken en allebei tevreden te zijn met jullie relatie. Zo koester je de emotionele intimiteit, ook als seks (tijdelijk) niet meer lukt.

En vergeet niet dat fysieke intimiteit meer is dan seks. Je kunt als koppel fysiek intiem verbonden blijven door kussen, knuffelen, masseren, elkaars hand vasthouden en andere liefdevolle gebaren.

‘Blijf altijd nieuwsgierig naar de ander, praat over wat je voelt en blijf elkaar aanraken.’

Aanraken

Het mooie van intimiteit is dat het een breed palet van mogelijkheden heeft om kleur te blijven geven aan je relatie. Daarin kan je partner een grote steun zijn. Zo helpt mijn man me om naar mogelijkheden te kijken in plaats van naar beperkingen.

Waar het om gaat is dat je met elkaar verbonden blijft. Arts-seksuoloog Hanneke Bolt vat het kort maar krachtig samen: “Blijf altijd nieuwsgierig naar de ander, praat over wat je voelt en blijf elkaar aanraken.”

Een getekend stel omhelst elkaar.

5 tips voor meer intimiteit

1. Pas je verwachtingspatroon aan. Alles vindt zijn weg, ook al is het anders dan eerst. Kleine momenten van intimiteit zijn al waardevol.
2. Blijf elkaar aanraken. Een knuffel, kus of omhelzing… het zijn allemaal bouwsteentjes voor verbondenheid.
3. Praat met elkaar. Vul niet voor de ander in, maar vraag waar je partner behoefte aan heeft. Praat open en eerlijk over je wensen en grenzen.
4. Opwinding kan werken als een lichaamseigen pijnstiller. Je hoeft er dus niet vanuit te gaan dat pijn een automatische no-go is.
5. Blijf open staan. Begin vanuit de behoefte aan knuffelen of andere vormen van lichamelijke intimiteit, of omdat je partner zin heeft.


Dit artikel is eerder verschenen in MEdium 1 van 2025. Ook ons magazine elk kwartaal thuis ontvangen? Word nu donateur!

Afbeeldingen: Freepik

Vergelijkbare berichten