Vitaminesupplementen: overdaad schaadt

Je kunt ze kopen in speciale winkels, bij de drogist, maar ook gewoon in het vak van de supermarkt: vitaminesupplementen. Veel mensen vullen hun eetpatroon aan met een pilletje of twee per dag. Baat het niet, dan schaadt het niet, is een veel voorkomende gedachte. Dát blijkt echter niet helemaal te kloppen. Een te hoog aan vitamine B6 kan nare gevolgen hebben voor de gezondheid.

Een kwart tot de helft van de Nederlanders slikt supplementen. In de koude wintermaanden, als men wel wat extra weerstand kan gebruiken, zijn dit nog meer mensen.

8 soorten Vitamine B

Lange tijd dacht men dat er maar één soort vitamine B bestond, maar hoewel de vitamines op elkaar lijken en vaak in dezelfde voedingsmiddelen zijn terug te vinden, zijn er verschillen. Er zijn in totaal acht verschillende soorten B-vitaminen. De vitamine die het laatst ontdekt werd, vitamine B12, kan soms een gunstig effect hebben op het bestrijden van vermoeidheid en is belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen. B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Een tekort aan deze vitamine kan onder andere leiden tot een vorm van bloedarmoede of tot geheugenverlies en spierzwakte in de benen door ontstane neurologische schade. In Nederland wordt geëxperimenteerd met hoge doseringen vitamine B12 als middel bij ME/CVS, met wisselend effect. Ook slikken patiënten soms vitaminesupplementen ter symptoombestrijding. Het is echter van belang om goed te kijken wat er precies in die vitaminepillen zit. Vitamine-B complex bevat bijvoorbeeld zowel de vitamine B12, als de vitamine B6.

Vitamine B6

Vitamine B6 is goed voor de weerstand en spijsvertering en helpt bij een goede werking van het zenuwstelsel. B6 zit in eieren, vlees en vis, maar bijvoorbeeld ook in graanproducten, aardappelen en peulvruchten. Veel mensen denken dat je van vitamine nooit te veel kunt hebben. In overmatig gebruik van vitaminesupplementen schuilt echter gevaar. Voor de vitamine B6 is er wel degelijk een bovengrens. Een te veel aan vitamine B6 kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb maakte eind 2013 melding van gevallen van zenuwschade die ontstaan zijn na het gebruik van de supplementen. Volgens Agnes Kant van Lareb kwamen er wel honderden klachten bij hen binnen. Een te hoge dosering van Vitamine B6 kan leiden tot afwijkingen aan het zenuwstelsel. Symptomen hiervan zijn bijvoorbeeld tintelingen in de handen en voeten, een doof gevoel of lichtgevoeligheid en achteruitgang van geheugen- en denkprocessen.
Bij de ex-wielrenner Job Vissers duurde het wel een jaar voordat de hoge B6-waardes ontdekt werden. Daarvoor kampte hij met pijn aan zijn voetzolen en enkels en prikkelingen in zijn onderbenen. Het prikkende gevoel strekte zich uit naar zijn handen en daarna naar zijn gezicht. Na een langdurig ziekbed werd Job Vissers zijn contract bij wielrenploeg Skil-Shimano niet verlengd. Wel verdwenen de klachten toen Job stopte met het gebruik van de vitaminesupplementen.

De bovengrens van vitamine B6 is door de European Food Savety Authority in 2011 op 25 milligram per dag gesteld. Als men onder deze 25 milligram per dag blijft, dan is de kans op bijwerkingen minimaal. Bij een dosis vanaf 100 milligram per dag werd het risico op neurologische symptomen verhoogd en bij een dosis van meer dan 500 milligram per dag werden ernstige bijwerkingen gemeld, aldus EFSA. Deze hoeveelheden, zelfs de bovengrens, liggen vele malen hoger dan de aanbevolen hoeveelheid vitamine B6, die volgens de Gezondheidsraad op 1,5 milligram per dag ligt. Bijna elke Nederlander krijgt bij een standaard voedingspatroon genoeg B6 binnen, tekorten komen nauwelijks voor. Volgens het voedingscentrum bevat een stukje varkensfilet van 70 gram 0,357 milligram vitamine B6 en glas halfvolle melk (150 ml.) 0,05 milligram B6.

Onderzoek Consumentenbond

Teveelheden zijn dus schadelijk, maar waar zitten die teveelheden in? Uit onderzoek van de Consumentenbond, gepubliceerd in hun gezondheidsgids, bleek dat elf van de vijftien geteste supplementen een te hoog B6-gehalte hadden. Sommige producten hadden zelfs 3,5 tot 5,5 keer de veilige dagdosis, zie tabel. Tijdens het televisieprogramma Brandstof kwam daarbij naar voren dat ook de hoeveelheid vitaminen die op de verpakking staat regelmatig niet klopt, dat was bijvoorbeeld het geval bij de vitamines Essential Organic Mega-Vites, die niet 10 milligram, maar 80 milligram bevatten en de vitamines Maxvitamine van De Tuinen, die niet 80 milligram, maar 112 milligram bevatten.Wat het helemaal gevaarlijk maakt, is dat een te hoge dosis vitamine B6 een bestaand tekort aan vitamine B12 kan versterken met als gevolg dat patiënten nog vermoeider raken.

Zeker voor mensen met ME/CVS is het van belang om goed in de gaten te houden waar de grenzen liggen om te voorkomen dat bestaande klachten verergeren of er nieuwe klachten bij komen. Meer informatie over vitamine B6 is te vinden op de websites van de Consumentenbond, de gezondheidsraad en Lareb.

De reportage van Brandstof van 23 november 2014 is hier terug te vinden: www.brandpunt.kro.nl

Merk	Soort	B6 mg/tablet volgens etiket	B6 mg/tablet gemeten	Aantal keer veilige dosis
Flinndal	Vitamine B-complex	0	0	0
Dagravit	B-complex	1,4	1,1	0
Kruidvat	Multi-vitaminen forte	4,2	4,1	0
Plantina	Multi Vitaminen & Mineralen	20	13	0,5
Erica	Vitaminen mineralen 75+	25	27	1
Orthica	Multi Max – 25 – 27	25	27	1
Kruidvat	Vitamine B-100 complex	25	31	1
Etos	Vitamine B-complex 50 mg	25	32	1
Nutri Dynamics1	Multi Totaal	50	48	2
Essential Organics	Mega-Vites Multi Extra Forte	10	85	3,5
Lucovitaal	Super Multi+ MV/80	80	91	3,5
Solgar2	Vitamin B-complex 100	100	100	4
Solgar2	Vitamin B6 100 mg	100	108	4,5
De Tuinen	Max Vita-Min	80	112	4,5
De Tuinen	Mega B-100 vitamine B-complex	100	138	5,5

Bron: Gezondheidsgids Consumentenbond, december 2014.

Image by Freepik